“Ko nga kahui rengarenga e toro ana ki uta, I te reka, ehara i te waiata, ka mate” – John Greenleaf Whittie.
Ka rite ki te korero a te kaiwaiata nui o Amerika a John Greenleaf i roto i nga rarangi o runga ake nei, he puawai ataahua nga rengarenga e kore e tika kia whakanuia, na te mea he tino ataahua, he kakara hoki ka hopu i te aro o te katoa.
Ehara i te United States anake, engari i nga waahi katoa o te ao, kua horahia e nga rengarenga o ratou makutu. Mai i te tapahi putiputi ki nga rohe papaku, he maha nga momo ranu kua whakarereke i te ahua o nga maara tawhito me homai-te tuku ki o hoa aroha.
I whakaaro matou he aha e kore e whakaahua i te puawai i tenei ra, e mohiotia ana e te nuinga o te katoa engari he iti noa nga tangata e mohio ana ki te maha o ona momo. I tenei ra ka whakaarohia e tatou nga momo rengarenga me o raatau pikitia. (Momo Rengarenga)
Ripanga o Ihirangi
He aha te tipu Rengarenga?
I mua i te korero mo nga momo rengarenga, tuwhera, kati ranei, me mohio he aha te rengarenga.
Ko nga rengarenga, e tino mohiotia ana e te ingoa o te puninga Liliam, he tipu puāwai o te raumati e tupu ana he topuku, he kakano ranei, kaore e tika kia tangohia, kia rongoa mo te wa e whai ake nei. E mohiotia ana mo te whanuitanga me te ataahua o nga puawai. (Momo Rengarenga)
Te Arataki Taxonomic o nga Tipu Rengarenga
He aha te take me whakarōpū rengarenga?
Te Taitokerau o Amerika Lily Society (NALS) me te Royal Horticulture Society, UK (RHS) whakarato i nga korero taipitopito me te pono mo te whakarōpūtanga o nga rengarenga.
Engari e hia nga rengarenga kei te ao?
E ai ki nga korero a NALS, tata ki te 90 nga momo rengarenga kei roto i te puninga Lilium. I tua atu i te ahua, he rereke te ahua o ia tangata mo te ngawari o te tipu, te wa pua, te hiahia mo te ra, me era atu.
Ano hoki, ko nga tino take i wehewehea ai te rengarenga kia maha nga wahanga, te kainga puawai – anga whakarunga, whaka-waho, whakararo ranei; me te ahua o te puawai: he rite te tetere, he peera te ahua, he tika, he kopiko ranei. No te mea he uaua ki te wehewehe i nga rengarenga mai i o ratou rau. Koinei te take i kiia ai e nga tohunga huaota tenei wehenga rengarenga ko 'Nga momo Puawai Rengarenga'. (Momo Rengarenga)
Nga Roopu Nui, nga Waahanga ranei
Ko nga rengarenga pono ka wehewehea ki nga waahanga e waru i runga i nga ahuatanga noa e tohatoha ana. Kei te whakaaro koe he aha i whakamahia ai te kupu ranu ki ia wahanga o te rengarenga.
No te mea ka riro ia tangata hei hua o te whakawhiti i nga tipu rengarenga rereke e rua. Ko nga momo ranu rengarenga he momo ira, he hanganga, he tau, he momo ranu tuturu ranei. Heoi, ka korerohia e tatou tenei i tetahi atu blog i te mea ehara i te kaupapa mo tenei ra.
Na, me ata titiro ki nga momo rengarenga rongonui me nga momo peita puawai. (Momo Rengarenga)
1. Hybrids Ahia (Wahanga 1)
āhuatanga: Ka kiia hoki enei he rengarenga pakari.
He tino maha nga momo rengarenga o Ahia. He ngawari te tipu; te pua tuatahi; whakato ki hea.
Nga Tae Puawai: ma, mawhero, paramu, kowhai, karaka me te whero
Hanga Puawai: Waho, Uwhi, Riiini ranei; 6 rau
Wā Puawaitanga: Moata ki waenganui raumati
Te kakara: Tata Kao
Nga momo: Lilium tigrinum, Lilium cernuum, Lilium davidii, Lilium maximowiczii, Lilium maculatum, Lilium x hollandicum, Lilium amabile, Lilium pumilum, Lilium concolor me Lilium bulbiferum.
rau: raukura
teitei: 8 inihi ki te 4 putu
Origin: Ahia, Uropi me Amerika Te Tai Tokerau
Raruraru me Raruraru: He ngawari te tipu, engari he ngoikore te kakara.
Toxic: Ae, he iti te kaha
whakamahinga: Hei puawai tapahi hou i roto i nga moenga me nga rohe paki
Tohutohu whakatipu: He pai te tipu o nga ranu rengarenga o Ahia i te ra katoa. Kia kaha ki te whakato i nga topuku kia 8 inihi te hohonu ka waiho kia 4-6 inihi te waahi kia horahia ai. mawehe atu i nga tia. (Momo Rengarenga)
2. Martagon Hybrids (Wahanga 2)
āhuatanga: Ka kiia hoki ko te potae a Turk, ko enei putiputi e koanga wawe nei te mea tino ahurei ka tupu i te rangi makariri. Ko te nuinga o te marumaru (tae noa ki te marumaru tata tonu), he koikoi roa o te maha o nga puawai iti. ka nui ake te rongonui. He utu nui.
Nga Tae Puawai: Kowhai, ma, mawhero, lavender, karaka marama, whero hohonu
Hanga Puawai: Anga whakararo; ahua-ahua; Ko nga rau e koiri ana i nga putawa; he pokarekare me nga wahi i runga i nga rau; He rite te ahua ki te huri umanga
Wā Puawaitanga: Hune-Akuhata
Te kakara: Ae
Nga momo: Liliam Martagon, Liliam hansonii, Liliam medeoloides me Liliam tsingtauense
rau: te wahine kairau
teitei: 4-6 putu
Origin: Japan
AtAKi Hoko: Kia kotahi tau te roa o nga ranu Martagon ki te urutau ki nga maara hou. Kare e tipu pai i nga rangi wera me te makuku. Engari he ahurei nga puawai ahua kapu me te ahua o te a rama rama.
Toxic: Ae, he iti ake te taumaha
whakamahinga: Mo nga kaupapa whakapaipai, hei putiputi tapahi
Tipu Awhina: Ko te tikanga e hiahiatia ana mo nga rengarenga i raro i nga ranu Martagon ko te ra ki te whakamarumaru wahanga, te oneone me te PH iti iho i te 6 me te mokowhiti 12 inihi ki te 3 putu whakapae. Kia mahara ki te mulch te tipu mo te iti rawa i te tau tuatahi. Ko te umanga kia whakato 4 inihi te hohonu. Ko te mea pai ko te tohu i te waahi i muri i te tuunga o te topuku ka waiho mo te tau. Kaua e keri me te kite mena ka pihi, no te mea ka hoki ano tera mo tetahi atu tau. (Momo Rengarenga)
3. Candidum Hybrids (Wahanga 3)
āhuatanga: Ka kiia ano ko nga hybrids Euro-Caucasian, ko te nuinga i ahu mai i nga momo Pakeha. He iti noa nga momo momo i raro i tenei waahanga.
Nga Tae Puawai: White
Hanga Puawai: Kore-ahua; e anga ana ki runga; He kopikopiko paku nga tapa
Wā Puawaitanga: Te mutunga o te puna ki te timatanga o te raumati
kakara: Ae
Nga momo: Liliam candidum, Liliam chalcedonicum, Liliam monadelphum, Lilium kesselringianum, Lilium pomponium, Lilium pyrenaicum
rau: Angiangi
teitei: 3-4 putu
Origin: Balkan me Eastern Mediterranean
Ko te AtAKi me te Kaipupuri: He iti te momo. Ko te mea pai, he momo puawai ma, ko te tae tino rongonui o nga puawai. Ka kumea hoki e ia nga rererenga.
Ko tetahi o nga take he aha myrtle He puawai tino nui i roto i nga marena ko tona tae ma.
Toxic: ae, iti te taumahatanga
whakamahinga: Ka whakamahia i roto i nga moenga, hei topuku whakaaturanga me nga kari toka.
Tipu Awhina: Kia 1 inihi te hohonu o nga topuku ki roto i te oneone me te 4-6 inihi te wehenga. Ko te oneone kia pai te rere o te wai me nga ahuatanga pupuri makuku. Ka waiho kia 12 inihi te mokowā a tawhio noa. Me te ra PM tonu e hiahiatia ana. (Momo Rengarenga)
4. Nga Ranu Amerika (Wahanga 4)
āhuatanga: E kiia ana ko Amerika na te mea no Amerika te Tai Tokerau. He mohoao engari he uaua te tipu ki te kari. Ko nga momo rengarenga rereke o Florida ka taka ki raro i tenei waahanga.
Nga momo: I nga whenua o te rawhiti, Liliam canadense, Liliam superbum me Liliam philadelphicum. michiganense i roto i nga whenua waenganui; Liliam columbianum me Liliam paradalinum i te Tai Hauauru; me nga whenua ki te tonga ko Liliam grayi, ko Liliam michauxii, ko Liliam catesbaei, ko Liliam iridollae.
Nga Tae Puawai: Ko ia puawai he huinga o nga tae e rua, he tae turanga me nga kowhatu o tetahi atu tae. He rite tonu te tae o enei wahi ki te tae o nga punga.
Hanga Puawai: Ko te anga whakararo, kua tino kopikopiko nga puapua ki runga, ka totohu nga putawa.
Wā Puawaitanga: Te mutunga o Hune, te timatanga ranei o Hurae (Mei ki Hune i Philadelphia)
kakara: Ae
rau: kua tohatohahia ki roto i nga pseudo-helices; horahia whanuitia
teitei: 3-6 putu
Origin: Nga whenua o Amerika ki te Raki
AtAKi Hoko: He uaua te tipu ki te maara. Hangaia he kahui nui ki te kore e whakararuraru i nga wa maha. Heoi, he ngawari te kitea o ana kakano me ona topuku, no te mea kei nga wahi katoa o Amerika.
Toxic: ae, he iti (he kino mo nga ngeru, he cheri mo ratou)
whakamahinga: Te whakapaipai me te rongoa. He rongonui te topuku rengarenga tiger mo te rongoa i nga mate me nga mamae ngakau. Ka whakamahia nuitia mo te maremare me te mamae korokoro i Korea.
Tipu Awhina: Whakatokia enei topuku kia 5 inihi te hohonu me te kaiwhakato wiri i roto i te oneone mātao, māmā. He pai te tipu ki te whakato i te raumati. Ko te taiao pai mo nga rengarenga ranu o Amerika ko nga oneone kirikiri, nga wiwi me nga waahi rakau. (Momo Rengarenga)
5. Longiflorum Hybrid (Wahanga 5)
āhuatanga: Ko enei ranu i ahu mai i te Liliam longiflorum me te Liliam formosanum ka mohiotia ko nga rengarenga o te Aranga he rengarenga ma. Ko nga ingoa noa ko Ester rengarenga me White Trumpet Lily. (Momo Rengarenga)
Nga momo: Liliam longiflorum
Tae Puawai: White
Hanga Puawai: Nui, ma kanapa; anga taha
Wā Puawaitanga: Waenga o te raumati
Te kakara: Ae, tino reka te kakara
rau: 5-8 inihi te roa me te kakariki pouri te tae
teitei: 3 putu
Origin: Taiwana me Japan
Raruraru me Raruraru: He ngawari te tipu mai i nga kakano me te aro ki te wera me te makuku i nga whenua o te tonga; heoi, kare e taea e ratou te tu atu i te kino o te rangi makariri i nga whenua o te raki.
Toxic: Ae, he iti; he kino mo nga ngeru
Nga Wahanga Whakamahi: Whakapaipai; whakamahia i te Aranga
Tipu Awhina: He pai te tipu o te Longiflorum ki te oneone makariri, ara he whakamarumaru i raro i o ratou waewae mai i nga tipu iti te tipu penei i te Rarauhe. Kia 6-8 haora te ra o te ra i ia ra me te oneone pai me te whakamakuku kia kore ai te oneone e maroke i te raumati. Hei tikanga aukati me mau karapu i nga wa katoa, he pai ake karapu maara me te maikuku. (Momo Rengarenga)
6. Tetere me te Aurelian Hybrids (Wahanga 6)
āhuatanga: E kore e he ki te kiia ko te tino tohu o nga rengarenga na te ahua o te tetere. He roroa, he marino, he rangatira. He tino pakari nga Aurelian i tenei roopu na te mea i ahu mai i te huinga o nga rengarenga Trumpet me Liliam henry. (Momo Rengarenga)
Nga Tae Puawai: Ma te ma, mawhero, koura kanapa, kowhai, apricot, chartreuse, paramu, parauri, papura, iridescent green.
Hanga Puawai: Ka rite ki te Tetere
Wā Puawaitanga: Hurae-Akuhata; Ka puāwai a Aurelian i mua atu i nga Tetere.
Te kakara: Ae
Nga momo: Lilium luecanthum, Lilium regale, Lilium sargentiae, Lilium sulphureum me Lilium henryi
rau: He angiangi me te roa
teitei: 4-6
Origin: Kaore i mohiotia
AtAKi Hoko: He ngawari te tipu; He ngawari ake hoki te tipu mai i nga kakano;
Toxic: Ae,
whakamahinga: Whakapaipai
Tipu Awhina: Te Whakatonga Tetere He tino rite nga ranu Aurelian ki etahi atu rengarenga.
Whakatokia nga topuku i te ngahuru, i te puna ranei i roto i te oneone koretake, he pai te whakamakuku. Ka taea e koe te taapiri i etahi wairākau, kirikiri ranei kia momona ai te oneone. Whakatokia nga topuku kia 4-6 inihi te wehenga me te 8 inihi te hohonu ki te oneone.
Tāpirihia he tongi 5-10-10, he tongi taurite 10-10-10 ranei, engari kaua e taapiri tika atu ki te umanga na te mea ka kino te topuku. (Momo Rengarenga)
7. Rakano ki te Rawhiti (Wahanga 7)
āhuatanga: Ka kiia hoki enei he rengarenga kakara. (Momo Rengarenga)
He puawai ataahua, he kakara, he roa ake, he nui ake nga puawai. Ko nga rengarenga i raro i tenei roopu ka kiia ko Stargazers.
Nga momo: Liliam auratum, Liliam speciosum, Liliam nobilissimum, Liliam rubellum, Liliam alexandrae me Liliam japonicum
Nga Tae Puawai: Ma; He maha nga tae ma, mawhero me te papura-whero hei oropuare
Hanga Puawai: Hurirangi
Wā Puawaitanga: Te mutunga o te raumati
Te kakara: Ae
rau: whanui ake i era atu
teitei: 2-5 putu
Origin: Japan me Korea
Raruraru me Raruraru: He uaua ki te tipu; Ko etahi e amuamu ana mo te haunga rereke o Stargazers e puta ai te mahunga me te nausea.
Toxic: Ae, paitini ki nga ngeru
whakamahinga: Hei putiputi tapatapahi
Nga Tohu Whakawhanaunga: E taunaki ana kia nui te wai ki nga hybrids ki te rawhiti. Ko te mea e hiahiatia ana ko te oneone he nui te uara pH. Ano hoki, he mulch kia whakamatao nga pakiaka. (Momo Rengarenga)
8. Nga Rakano Takiwa (Wahanga 8)
āhuatanga: He ahua hou enei momo momo momo ranu i te mea i ahu mai i nga hangarau putaiao, tae atu ki te whakaora i te kukune, te tapahi-ahua whitiwhitinga me etahi atu tikanga. (Momo Rengarenga)
Arā, ko enei momo ranu ka puta mai i te whitinga i waenga i nga rengarenga mai i tetahi wehenga me te rengarenga mai i tetahi atu wehenga kua whakahuahia i runga ake nei. Hei tauira, ko te whakawhiti i te ranu Longiflorum me te ranu Ahia ka puta he ranu LA; Ma te Tetere, ka mahia e te Tai Rawhiti tetahi momo OT, aha atu.
Nga momo: Ataahua Pango (OT hybrid), Leslie Woodriff, 'Scheherazade' me 'Starburst Sensation'.
Tae Puawai: Ka whakawhirinaki ki nga hybrids ripeka
Hanga Puawai: Nui; Ka whakawhirinaki te ahua ki te ranu matua
Te Wa Puawai: Ka whakawhirinaki ki te whakawhiti ranu
Te kakara: Ae
rau: Kei runga i nga ranu ripeka
teitei: Kei runga i nga ranu ripeka; Balck Ataahua 7-9 waewae
Origin: Karekau he whenua motuhake
Tae Pūnoa: Kei runga i nga ranu ripeka
Raruraru me Raruraru: he momo rereke, he ataahua, he kaha ake, he iti ake te mate
Kawa: NA
whakamahinga: Whakapaipai
Tipu Awhina: Whakatokia ki nga waahi kaore e taea e nga hau kaha te pakaru i te tipu. Me nui te ra me te nui o te wai i te raumati. Whakamahia i nga wa katoa a pu rehu wai kaukau ranei mo te whakamakuku.
I te takurua, me tino whakamakuku te oneone kei runga ake i te 6.0 te pH. He hoa pai te rarauhe, na te poto o te roa, e whakamatao ai nga pakiaka o nga ranu. (Momo Rengarenga)
9. Momo (Wahanga 9)
Kei tenei roopu nga rengarenga katoa i kitea tuatahitia i te ngahere. Arā, ko nga roopu e waru, nga wehenga ranei i whakaahuatia i runga ake nei, ko te hua o te whakawhiti i waenga i nga momo mohoao kua whakarōpūhia i raro i tenei upoko. Koinei te take i kiia ai nga wehenga e waru i runga ake nei he ranu. (Momo Rengarenga)
Ka kitea nga rengarenga Maori i Amerika Te Tai Tokerau, i Uropi, me etahi whenua o Ahia penei i Inia, Burma, Haina me Hapani.
He maha nga tangata e pai ana ki te whakawhanaunga i enei momo na te mea he tino ataahua me te ataahua.
Nga Momo Rengarenga I runga i nga Tae
Inaianei kua ata tirohia e koe nga momo rengarenga; Kua tae ki te wa ki te titiro ki a raatau mai i tetahi atu koki.
He aha? No te mea neke atu i te 100 nga momo kaore e taea te maumahara ki te ingoa. Ka maumahara tonu matou ki nga puawai me o ratou tae. Na, kia titiro tatou ki nga rengarenga pai e pa ana ki te tae i te United States. (Momo Rengarenga)
10. Rengarenga ma
Rengarenga Ingoa | Ingoa Pūtaiao | Wehenga, Roopu ranei |
Aranga Lilly (nga rengarenga ma nui) | Lilium longiflorum | Longiflorum |
Regal/Royal | lilium regale | Nga momo |
Madonna Rengarenga | rengarenga candidum | Candidum |
Wahine Alice | Lilium wahine alice | Tetere/Aurelian |
Casablanca | Lilium 'Casa Blanca' | Oriental |
11. Rengarenga Mawhero
Rengarenga Ingoa | Ingoa Pūtaiao | Wehenga, Roopu ranei |
Tangohanga Rengarenga | Lilium cernuum | NA |
Kaiwhakaroki | Lilium 'Stargazer' | Oriental |
Lollypop | Liliam Lollypop | Putu |
Starlight Express | Liliam starlight express | Oriental |
Tom Pouce | Liliam Tom Pouce | Oriental |
Silk Road | Liliam Silk Road aka friso | Takawaenga |
12. Rengarenga Karaka
Rengarenga Ingoa | Ingoa Pūtaiao | Wehenga, Roopu ranei |
Rengarenga Taika | Lilium lancifolium | American |
Rengarenga Michigan | Lilium michiganense | American |
Rengarenga Columbia | Lilium columbianum | American |
Rengarenga ahi | hurim bulbiferum | Nga momo |
Te potae o Turk | Lilium superbum | Martagon |
Kuini o Awherika | Liliam Kuini Awherika | Puoro |
13. Rengarenga Waiporoporo
Rengarenga Ingoa | Ingoa Pūtaiao | Wehenga, Roopu ranei |
Martagon Rengarenga | lilium martagon | Martagon |
Mawhero Tino | Lilium Mawhero Tino | Puoro |
Kaieke Hoiho | Liliam Night Rider | Ahia x Tetere |
Rererangi Po | Liliam Night FLyer | Putu |
14. Rengarenga Whero
Rengarenga Ingoa | Ingoa Pūtaiao | Wehenga, Roopu ranei |
Canada Rengarenga | Lilium canadense | American |
Te Rengarenga a Kerei | Lilium grayi | American |
Pango Puta | He pango te rengarenga | Putu |
I mohio koe: Tata kore rengarenga e ora i roto i te rangi tino makariri. Ko te 40-100°F e kiia ana he pai te pāmahana mo nga momo rengarenga katoa. Ko taku tikanga, karekau he rite ki te Winter Lily e noho nei.
Nga tipu i pohehe he rengarenga (nga puawai he rite ki te rengarenga)
Ka rite ki etahi he taru te ahua o nga tipu, ina karekau, ko etahi tipu he kupu rengarenga engari karekau e tutuki ki te tikanga o te rengarenga.
Ko nga tipu kei raro nei ka kiia he rengarenga mo o raatau tohu tohu, engari ehara i te rengarenga pono na te mea ehara i te puninga Lilium. (Momo Rengarenga)
1. Calla Lily
No te puninga Zantedeschia. E ono nga momo rengarenga calla. (Momo Rengarenga)
2. Rengarenga O Te Raorao.
Ka kiia ano ko Roimata o te Wahine ko Meri ranei. He tino paihana engari he kakara. (Momo Rengarenga)
3. Rengarenga mura.
Ko Lilly, e kiia ana ko Gloriosa, kirikaa ranei, he tino paitini. (Momo Rengarenga)
4. Nga rengarenga.
E ai ki te ingoa, ka tuwhera i te ata, ka memeha i te po o muri mai. He maha nga momo rengarenga i enei ra. (Momo Rengarenga)
5. Rengarenga wai.
Ka rewa enei puawai ki runga i te mata o te wai, ahakoa ka whai pakiaka ki te oneone i raro i te wai.
Amaryllis. E mohiotia ana ko Jersy rengarenga, Tahanga Wahine ranei (he puawai paitini).
Mai i te whanau tino rereke, Amaryllidaceae. (Momo Rengarenga)
Te Taitokerau o Amerika Lilly Society (NALS)
I te kite tata ki te rau momo rengarenga me te maha o nga tae i roto i ia peera, ka whakatau etahi tangata o Amerika ki te Raki ki te hanga hapori mo ratou anake.
I whakaturia te karapu i te 1947 ki te whakanui ake i te hiahia ki te momo Lilium. Ko nga mema kaore i te herea ki nga kawanatanga o Amerika, he mema o ratou puta noa i te ao.
He toa ano ta te roopu e hokona ana nga pukapuka mo nga rengarenga. (Momo Rengarenga)
Ko nga mahi matua a NALS ko:
Nga Panui o ia marama
He pai nga mema o tenei roopu ki te panui tae ia toru marama e whakaatu ana i nga korero katoa mo nga momo Lilium, mai i te ruinga ki te ranu. (Momo Rengarenga)
Whakawhiti Kakano
Ka taea e nga mema te whakawhiti kakano o nga momo rengarenga me nga ranu karekau e taea.
Hui Hui
Kua rongo pea koe mo te Hui-a-Tau o nga kamupene huri noa i te ao. Ko te mea miharo, he hui-a-tau ano tenei hononga ki te matapaki i nga rangahau mo nga rengarenga me nga take, mena he. (Momo Rengarenga)
Rengarenga Whakaatu
Ko te whakaaturanga rengarenga kei te uho o tenei hapori, ka huihui nga mema katoa i te raumati ki te whakaatu i nga momo rengarenga kua tupu. He waahi pai hoki ki te tutaki i nga tangata whakaaro rite.
Opaniraa
He maha rawa nga rengarenga. Ahakoa kua wehea ki nga roopu e waru, kare tonu te nuinga o nga roopu. Ko te whakakotahitanga i waenga i nga momo rereke ka puta he momo ranu hou me te hou.
Ko te ahua o te tetere me etahi atu momo puawai ataahua me nga huinga tae ahurei ka nui ake te whitinga o te tangata ki waenga i nga peka rengarenga rereke. Tata ki nga momo rengarenga katoa he paitini ki nga ngeru. No reira pai ake kia matara atu koe i to ngeru.
Na, kua tae ki te wa ki te haere ki to tuari ki te tango whakaahua o te rengarenga kei a koe me te mohio he aha te momo tipu rengarenga. Mena karekau koe, hokona mai kia whakapaipaihia to kari.
Ano hoki, kaua e wareware ki te titi /tohuwāhi ka toro atu ki ta maatau rangitaki mo etahi atu korero pai engari taketake. (Vodka me te wai karepe)